لبخند آمریکایی و رمز و رازش

وقتی در دهۀ ۱۹۹۰ میلادی مک‌دونالد وارد روسیه شد، مجبور شد به کارمندان روسش لبخند‌زدن را آموزش بدهد. آمریکایی‌ها به ملتی مشهور هستند که همواره لبخند بر لب دارند و همین حتی موضوع تحقیقاتی گسترده شده که چرا آنها تا بدین حد لبخند می‌زنند. محققان اخیرا دریافتند که ماجرا به مهاجرپذیر بودن این کشور مربوط است. محققان می‌گویند مردم کشورهایی که تعداد زیادی مهاجر دارند، بیشتر لبخند می‌زنند چون خیلی وقت‌ها بدلیل زبان غیرمشترک نمی‌توانند باهم ارتباط کلامی برقرار کنند و فقط به لبخند اکتفا می‌کنند. برعکسش در چین و روسیه که کشورهایی یک‌دست هستند، مردم کمتر لبخند می‌زنند چرا که همه زبان همدیگر را بلدند و نیازی به ارتباط غیرکلامی ندارند.
به همین علت هم بود که مک‌دونالد در ورودش به بازار روسیه، بخش آموزش لبخند را راه انداخت. یوری چیکالین، یکی از کارمندان سابق مک‌دونالد اخیرا در یک برنامه رادیویی، مصاحبه جالبی انجام داده: «آمریکایی‌ها دربارۀ اینکه چطور باید لبخند بزنیم و چگونه به مشتریان خوشامد بگوییم یک ویدیوی آموزشی آمریکایی را به روسی دوبله کرده بودند:
– زن: خوشحالم که اینجا آمدید، امیدوارم به‌زودی دوباره اینجا ببینمتون.
– مرد: آره، حتماً.
بعد هم می‌گفتند وقتی کسی را ملاقات می‌کنید باید تماس چشمی برقرار کنید، چیزی که برای ما عجیب بود. در روسیه وقتی کسی نگاهمان کند به چشمان او خیره نمی‌شویم و رویمان را برمی‌گردانیم، مگر اینکه بخواهیم مثلاً با او دعوا کنیم. ولی آن‌ها می‌گفتند هنگام برقراری تماس چشمی لبخند بزنید!»
وال‌مارت، دیگر برند بزرگ آمریکایی هم در ورود به آلمان مشکلاتی نسبتا مشابه داشت. مدیران این برند مجبور شدند بخشی از فرهنگ سازمانی خود را تغییر دهد تا بیشتر شبیه رسوم خشک و موقر آلمانی شود. در سال ۲۰۰۶ نیویورک تایمز گزارشی در اینباره منتشر کرد که جالب بود: «در شعبات وال‌مارت در آلمان، کارمندان دیگر مجبور نیستند به مشتریان لبخند بزنند، زیرا برخی مشتریان مرد این لبخندها را لاس‌زدن می‌پنداشتند. وال‌مارت حتی مراسم صبحگاهی سرودخوانی دسته‌جمعی کارکنان را نیز در شعبات آلمان برچید.»
هانس مارتین پاشمن، دبیر سندیکای وِردی که پنج هزار کارمند وال‌مارت را نمایندگی می‌کند، دراینباره می‌گفت: «این کارها به نظر مردم آلمان عجیب می‌آید، ما آلمانی‌ها چنین رفتارهایی نداریم.»

خلاصه اینکه برخی می‌گویند: وقتی در خیابان غریبه‌ای به شما لبخند می‌زند، سه حالت بیشتر ندارد؛ یا مست است یا دیوانه است یا آمریکایی است!